ბოლო თვეებში განვითარებად ბაზრებზე დაფიქსირდა არასტაბილურობა, რამაც გამოიწვია განვითარებად ბაზრებზე ვალუტების გაუფასურება და ეკონომიკური პერსპექტივის გაუარესება. საქართველო ასევე განიცადა ლარის გაუფასურება.
ჩვენი ანალიზი აჩვენებს, რომ განვითარებად ბაზრებისგან განსხვავებით, საქართველოს პრობლემები ძირითადად შინაური ფაქტორებით იყო გამოწვეული, ხოლო საქართველოს ეროვნული ბანკის დროული ჩარევებმა ლარის ვარდნა შეამსუბუქა. როგორც კი წლის ბოლოს შინაური პრობლემები გადაიჭრა, ლარმა ზოგადი ღირებულება აღიდგინა და ეროვნულმა ბანკმა დაიწყო ვალუტის შეძენა აუქციონების მეშვეობით.
გადავიდეთ მომავალზე: მეზობელი თურქეთის, რუსეთის და უკრაინის სუსტი ეკონომიკური მდგომარეობა 2014 წელს ზეგავლენას მოახდენს, ხოლო ევროს რეალური გამყარება ხელს შეუწყობს საქართველოს ექსპორტიორებს ევროპაში.
შინაური რისკები მოიცავს ფისკალური დეფიციტის გაზრდას, რომელიც სავარაუდოდ ლოკალური ვალუტის სესხებით დაიფინანსება, რაც ბანკების დაფინანსების ხარჯებს გაზრდის.
კარგი მხარე:
- ჯერ კიდევ არ განვითრებული კაპიტალური ბაზარი
- ძლიერი სუვერენული ბალანსი
ეს ფაქტორები მინიმუმამდე დაიყვანს (ან მთლიანად გამოირიცხება) შესაძლო ნეგატიური გავლენა Fed-ის ტეპერზე.
გარდა ამისა, რეალური ლარის მცირე გაუფასურება ევროს მიმართ და ევროკავშირის თავისუფალი ვაჭრობის შეთანხმება დაეხმარება ექსპორტის ზრდას ევროპისკენ.
საფასური ლარი ასევე ხელს შეუწყობს ტურიზმის ინდუსტრიას, რადგან იზიდავს ევროპელ ვიზიტორებს.
საქართველოს წმინდა საერთაშორისო რეზერვები 2013 წელს 8%-ით გაიზარდა და მიაღწია 2.5 მლრდ აშშ დოლარს.
2013 წელს ეროვნულმა ბანკმა ჩაატარა 41 ვალუტის აუქციონი, რის შედეგადაც შეიძინა 575 მლნ აშშ დოლარი და გაყიდა 240 მლნ აშშ დოლარი, წმინდა +335 მლნ აშშ დოლარი.
2013 წლის ნოემბრიდან დეკემბრამდე, ეროვნული ბანკი ყიდდა დოლარს ბაზარზე. შედეგად, წმინდა რეზერვები შემცირდა 2.75 მლრდ აშშ დოლარიდან 2.5 მლრდ აშშ დოლარამდე.
ვალუტის გაყიდვები საჭირო იყო ლარის გაუფასურების შესაჩერებლად ან შესამსუბუქებლად.
ბაზრის ჩარევა წარმატებული აღმოჩნდა, განსაკუთრებით შედარებით EM ქვეყნებთან, როგორიცაა რუსეთი და თურქეთი, სადაც ვალუტების ღირებულება გაცილებით მეტად დაიკარგა.
დროებითი გაუფასურების შემდეგ, ლარი გამყარდა თებერვლის დასაწყისიდან.
- 2013 წლის ოქტომბრიდან დეკემბრის ბოლომდე, ლარი დაკარგა 4.4% აშშ დოლარის მიმართ
- 31 დეკემბრიდან 1 თებერვლამდე – კიდევ 2.7%, როცა მიაღწია GEL 1.7824/US$
- 24 თებერვალს, ლარი მოიმატა 2.5% და დადგა GEL 1.7387/US$
ეს წყვეტა ეროვნულ ბანკს საშუალებას აძლევს ფულის შეძენა აუქციონების მეშვეობით.
- იანვარში აშშ დოლარის 220 მლნ გაყიდვის შემდეგ, ეროვნული ბანკი თებერვალში ჩაატარა 4 შესყიდვის აუქციონი და შეიძინა 80 მლნ აშშ დოლარი.
გარდა აუქციონების, ეროვნული ბანკი ასევე გადაუმატა რეფინანსირების განაკვეთი 25 ბაზის პუნქტით 4%-მდე პოზიტიური ეკონომიკური განვითარებების საპასუხოდ.
ეკონომიკური აქტივობის აღდგენა და განაკვეთის ზრდა გამყარებს ადგილობრივ ვალუტას, თუმცა ეს შეიძლება გაიტანოს ეროვნულ ბანკის დოლარის შესყიდვების მიერ.
ჩვენ ვთვლით, რომ ეს ზეწოლები ბალანსირებული იქნება, რაც საფასურს broadly სტაბილურს დაიტოვებს.
მაღალი ზღვარი გასულ წლებთან შედარებით, მაგრამ ჩვენი აზრით, ეს სასარგებლოა ეკონომიკისთვის, განსაკუთრებით ექსპორტისა და ტურიზმის მიმართულებით.
