გასულ ათწლეულში საქართველო მნიშვნელოვანი პროგრესის მიღწევას აღწევს კორუფციის შემცირებაში, საგადასახადო და საბაჟო პროცედურების გამარტივებაში, საჯარო მომსახურების გაუმჯობესებაში და მსოფლიოს სასიამოვნოდ აოცებს 2012 წლის ბოლოს მშვიდობიანი ხელისუფლების გადაცემით.
2013 წლის ივლისში საქართველო და ევროკავშირი დაასრულეს სიღრმისეული და ყოვლისმომცველი თავისუფალი სავაჭრო შეთანხმების (DCFTA) მოლაპარაკებები, ჩვენზე ადრე, ხოლო საბოლოო შეთანხმება ხელმოწერილი იქნება, როგორც კი მხარეები გარკვეულ პროცედურულ საკითხებს დაასრულებენ. შეთანხმების ამოქმედების შემთხვევაში, საქართველოს წვდომა ევროკავშირის ბაზარზე მნიშვნელოვნად გაუადვილდება, რომელიც საერთო საბაჟო სივრცეა დაახლოებით 500 მილიონი მომხმარებლით.
ეკონომიკა ახალ ზრდის ძრავებზე გადავიდა
მძიმე ინფრასტრუქტურული ინვესტიციები აძლევს საქართველოს უკეთეს შესაძლებლობას განახორციელოს პოტენციალი ტრანსპორტის, ტურიზმის, ენერგეტიკისა და სოფლის მეურნეობის სექტორებში.
ეკონომიკური ზრდა ბოლო წლებში ძლიერი იყო, რეალური მშპ 2004 წლიდან საშუალოდ 6.2%-ით იზრდებოდა.
გზა დაიწია 2012 წლის ბოლოს პრეზიდენტის არჩევნამდე არსებულმა გაურკვევლობამ, რის შედეგადაც ეკონომიკა 2013 წლის პირველ ნახევარში გაიზარდა მხოლოდ 1.9%-ით წელიწადში.
FDI თითქმის უცვლელი დარჩა, შემცირდა მხოლოდ 4.3%-ით წელიწადში 2013 წლის პირველ ნახევარში.
ჩვენ ველით ეკონომიკის ზრდის აღდგენას პრეზიდენტის არჩევნების შემდეგ, 2013 წლის ოქტომბერში.
მიუხედავად ბოლო ათწლეულის ძლიერი ზრდისა, სამუშაო ბაზარი დიდად არ გაუმჯობესებულა; საქართველოს მოსახლეობის 15% ჯერ კიდევ უმუშევარია, ხოლო სოფლის მეურნეობა ყველაზე დიდი დამსაქმებელია, ასაქმებს 53%-ს დასაქმებულებისგან (დაახლოებით 1 მილიონი ადამიანი).
ფინანსური სექტორი კვლავ სავსეა ლიკვიდობით, რაც გამოიყენებისას მულტიპლიკაციურ ეფექტს იწვევს.
მიმდინარე ანგარიშსწორების დეფიციტი მცირდება
მიმდინარე ანგარიშსწორების დეფიციტი 2013 წლის პირველ ნახევარში 5.7%-მდე შემცირდა, 2012 წლის 11.7%-დან.
C/A დეფიციტი შემცირდა 57%-ით წელიწადში, რადგან საქონლის ნეგატიური სავაჭრო ბალანსი 19%-ით შემცირდა, ხოლო სერვისების სავაჭრო სარგო გაიზარდა 35%-ით, ძლიერი ტურიზმის შემოდინების გამო.
ბოლო რამდენიმე წლის განმავლობაში საქართველო აღიქვამს ექსპორტის მნიშვნელოვან ზრდას, რომელიც 2009-2012 წლებში გაიზარდა 109.7%-ით, მაშინ როცა იმპორტი გაიზარდა მხოლოდ 74.3%-ით.
საქართველოს C/A დეფიციტი ძირითადად გამოწვეულია საქონლის (მთავრად კაპიტალური საქონელი) სავაჭრო დეფიციტით, ხოლო სერვისების სარგო თითქმის 40%-ით ფარავს დისბალანსს.
ტურიზმის შემოდინება მნიშვნელოვანი ზრდა დაიწყო 2009 წელს და მიაღწია 1.4 მილიარდ აშშ დოლარს 2012 წელს (მშპ-ის 9%), 2009 წელს იყო 476 მილიონი აშშ დოლარი (მშპ-ის 4%).
2012 წელს ახალი ევრობონდები დაახლოებით 1 მილიარდი აშშ დოლარის ოდენობით, რომელიც გამოიცა სამი ქართულმა კომპანიამ, და არასაბინეტური დეპოზიტები, რომლებიც გაიზარდა 230 მილიონ აშშ დოლარამდე (მშპ-ის 1.5%), დაეხმარა C/A დეფიციტის შევსებაში.
წარსულში C/A დეფიციტის პоловა დაფინანსებული იყო პირდაპირი უცხოური ინვესტიციებით, თუმცა ტურიზმის შემოდინების ძლიერი ზრდა, სტაბილური მიმდინარე ტრანსფერების პარალელურად, თითქმის მთლიანად ფარავს სავაჭრო დეფიციტს, მიუხედავად იმისა, რომ 2013 წელს ევრობონდები არ გამოუშვიათ.
მიმდინარე ტრანსფერების მხრივ, გადარიცხვები სტაბილურად რჩება მშპ-ის 8%-ზე ბოლო რამდენიმე წლის განმავლობაში, ხოლო 2013 წლის პირველ ნახევარში გაიზარდა 12%-ით წელიწადში.
ვალუტის კურსი წლიურად სტაბილური რჩება, ხოლო საქართველოს ეროვნული ბანკი აგრძელებს საერთაშორისო რეზერვების ზრდას უპრეცედენტო დონეზე.
გარემო-სავალუტო და სახელმწიფო ვალების მდგომარეობა
გარემო-სამთავრობო ვალი შედარებით დაბალია — 4.2 მილიარდი აშშ დოლარი (2012 წლის მშპ-ის 27%), ხოლო მთლიანი სახელმწიფო ვალი 5.4 მილიარდი აშშ დოლარი (2012 წლის მშპ-ის 34%).
ეკონომიკური თავისუფლების აქტით განსაზღვრული 60%-იანი ზღვრის წინ მნიშვნელოვანი სათავეა, რაც საშუალებას აძლევს საქართველოს საჭიროების შემთხვევაში აიღოს დამატებითი ვალი ეკონომიკური ზრდის მისაღწევად.
სტაბილური ვალუტის კურსი, დაბალი ინფლაცია
საქართველოს ვალუტის კურსი ოფიციალურად მცურავია, თუმცა სინამდვილეში დაუდევარი რჩება აშშ დოლართან მიმართებაში.
საერთაშორისო რეზერვები 2013 წლის პირველ 8 თვეში გაიზარდა 3.09 მილიარდ აშშ დოლარამდე, 2012 წლის ბოლოს 2.87 მილიარდიდან, ნაწილობრივ ტურიზმის შემოსავლის ზრდის გამო.
2013 წლის პირველ 8 თვეში სებ-ის სუფთა ვალუტის შეძენა იყო 475 მილიონი აშშ დოლარი, რაც 2012 წლის ბოლოს რეზერვების 17%-ს შეადგენს.
რეზერვები ასახავს 205 მილიონი აშშ დოლარის დაფარვას IMF-სთვის და სხვა 48 მილიონი აშშ დოლარის გადახდებს.
ინფლაცია რჩება დაბალ დონეზე, 2015 წლის სებ-ის მიზანს ქვემოთ. 2013 წლის სექტემბრის ბოლოს წლიური დეფლაცია იყო 1.3%.
დაბალი ინფლაცია და ნელი ეკონომიკური ზრდა აიძულა სებ-ს გაეხსნა მონეტარული პოლიტიკა, პროცენტული განაკვეთების თანდათანობითი შემცირებით 8%-იდან 2011 წლის ივნისში მიმდინარე 3.75%-მდე.
ეკონომიკური ზრდის შენარჩუნება მაღალ პრიორიტეტად რჩება
2003-2012 წლებში საქართველო გადაამატა მშპ ერთ სულ მოსახლეზე 3.8-ჯერ ნომინალური მნიშვნელობით.
საქართველომ უნდა განაგრძოს მსგავსი ნახტომის მიზანშეწონილობა, რადგან მრავალი ინფრასტრუქტურული და ინსტიტუციური პლატფორმა უკვე დაწესებულია.
საქართველოსა და რუსეთის ურთიერთობის დაბალი წერტილი, რომელიც გადაიზარდა შეიარაღებულ კონფლიქტში 2008 წელს, ახლა წარსულია, ხოლო სიტუაცია მიღებული მიმართულებით ვითარდება.
2013 წლის მაისში 9 ქართულ კომპანიას მიენიჭა უფლება მიეწოდებინათ ღვინო და მინერალური წყალი რუსეთს, ხოლო სავაჭრო პირობების შემდგომი გაუმჯობესება იგეგმება.
