აზერბაიჯანის ეკონომიკა 1999–2012 წლებში 15-ჯერ გაიზარდა ნომინალურ აშშ დოლარში და 4-ჯერ რეალურ პირობებში. ენერგეტიკული სექტორში 40 მლრდ აშშ დოლარზე მეტი პირდაპირი უცხოური ინვესტიცია (კვლევა, განვითარება და ტრანსპორტირება) შეიტანეს ეკონომიკურ ზრდაში, რაც საშუალოდ 13%-იანი წლიური ზრდის მაჩვენებლის საფუძველი გახდა აღნიშნულ პერიოდში. გაფართოებული ფისკალური პოლიტიკის შედეგად, რომელიც 1999 წლიდან საჯარო ხარჯების 22-ჯერ ზრდას მოიცავდა, განვითარება აისახა კეთილდღეობაში და სიღარიბის შემცირებაში, რომელიც 2001 წელს 49%-იდან 2012 წელს 6%-მდე შემცირდა. 2006 წლიდან წლიური მიმდინარე ანგარიშის-surplus აღემატება მშპ-ის 25%-ს, რაც საშუალოდ 10%-იან ფისკალურ-surplus-ს იძლევა 2007 წლიდან. ამან შესაძლებელი გახადა ძლიერი რეზერვების დაგროვება სახელმწიფო ნავთობ ფონდი (SOFAZ) და ცენტრალური ბანკი (CBAR)–ში, რომლებიც 2012 წლის ბოლოს ერთად ფლობდნენ 46 მლრდ აშშ დოლარს, ანუ მშპ-ის 67%-ს. ქვეყნის დემოგრაფიული მონაცემებიც ხელსაყრელია – მოსახლეობა შედარებით ახალგაზრდა. ეს ყველაფერი, მთავრობის მოწონებით ადამიანური კაპიტალის განვითარების მიმართულებით, სტაბილურ საფუძველს ქმნის აზერბაიჯანის ეკონომიკური კეთილდღეობისთვის.
ეკონომიკა 1999 წელს, როცა მთლიანი შემოსავალი მოსახლეზე 583 აშშ დოლარი იყო, ნავთობზე დამოკიდებული გახდა, 2012 წელს საშუალო შემოსავალი მოსახლეზე გაიზარდა 12.8-ჯერ – 7,491 აშშ დოლარამდე. ახალი ეტაპი აზერბაიჯანის ეკონომიკაში დაიწყო 2011 წელს, როცა ნავთობის წარმოება დაეცა და ქვეყანა ეკონომიკური დივერსიფიკაციისკენ გადავიდა. ნავთობის წარმოების კლება უფრო მეტი ყურადღება მისცა არანავთობოვან სექტორებს, რაც ასახულია მთავრობის პოლიტიკურ დოკუმენტში “Azerbaijan 2020: Look Into the Future” (Vision 2020). დოკუმენტი ითვალისწინებს მოსახლეზე მშპ-ის გაორმაგებას 2020 წლისთვის არა-ნავთობოვან ზრდაზე დაყრდნობით, რაც 7 წელიწადში მშპ-ს 13,000 აშშ დოლარამდე მიიყვანს და ქვეყანას მაღალი შემოსავლის ჯგუფში განაწესებს. განსაკუთრებულ ყურადღებას ექცევა განათლება და ინსტიტუციური განვითარება.
აზერბაიჯანი კვლავ დამოკიდებულია ნავთობ–გაზის სექტორებზე, მაგრამ დივერსიფიკაცია პრიორიტეტულია. 2010 წლის ბოლოს, ნავთობ–გაზის სექტორები წარმოადგენდნენ 50%-ს გამომუშავებიდან, 95%-ს ექსპორტიდან და 78%-ს კონსოლიდირებული ფისკალური შემოსავლებიდან. ეს დამოკიდებულება გამოიკვეთა, როცა ნავთობის წარმოება 50.8 მლნ ტონიდან 2010 წელს 43.4 მლნ ტონამდე 2012 წელს შემცირდა. ნავთობიდან მიღებული შემოსავლების შემცირების ფონზე, სახელმწიფო ნავთობ ფონდის (SOFAZ) შენახვის მაჩვენებელი დაეცა 2008 წლის პიკის 60%-იდან 2012 წელს 25%-მდე.
გაზის წარმოებას დიდი პერსპექტივა აქვს. 2012 წელს აზერბაიჯანმა აწარმოა 26.8 მლრდ კუბ.მ ბუნებრივი გაზი, რაც 2000 წლის 5.6 მლრდ კუბ.მ–თან შედარებით მეტია. Shah Deniz-ის პროექტის მეორე ეტაპი დამატებით 16 მლრდ კუბ.მ გაზს მიაწვდის 2020 წლისთვის, საერთო მოცულობა 43 მლრდ კუბ.მ გახდება. მიმდინარე ფასებით, დამატებითი გაზის წარმოება წარმოებს ნავთობიდან მიღებული შემოსავლების 10.6%-ის დონეზე.
დივერსიფიკაციის პირველი ნიშნები პოზიტიურია. მოსახლეზე მშპ-ის გაორმაგებისთვის საჭიროა წლიური 7%-იანი არა-ნავთობოვანი ზრდა (9M13–ის მონაცემებით 10.4%). არა-ნავთობოვანი სექტორები 2010–2012 წლებში საშუალოდ 9%-ით იზრდებოდნენ. არა-ნავთობოვანი ექსპორტი გაორმაგდა 2006–2012 წლებში და 2013 წლის პირველ ნახევარში 13%-ით გაიზარდა. მთავრობა დაამტკიცა განათლების განვითარების სტრატეგია, ხოლო ბიუჯეტი მოიცავს ნაკლებ გადასახადებს SOFAZ-ისგან წინა წელთან შედარებით. პროგრესი აღინიშნა სამრეწველო ზონების შექმნაში, მათ შორის ქიმიური ინდუსტრიული პარკი სუმგაიტში და ბალახანის ეკო-ინდუსტრიული პარკი უკვე ფუნქციონირებს. ექსპორტის წახალისების მიზნით, სპეციალური ეკონომიკური ზონები იგეგმება, პირველი ჰეიდარ ალიევის საერთაშორისო აეროპორტში.
მიმდინარე ინფლაცია დაბალია, რაც არის საკვებისა და პროდუქტების მსოფლიო ფასების შედეგი. ინფლაცია იყო 1.0% 2012 წელს და 2.3% 2013 წელს. ვალუტა სტაბილურია, ცენტრალური ბანკი ხელმძღვანელობს აშშ დოლართან დაკავშირებული კურსის პოლიტიკით.
ძლიერი ფისკალური ბუფერი და გარე-surplus უზრუნველყოფს დაცვას გლობალური ბაზრის რყევებისგან. აზერბაიჯანის მიმდინარე ანგარიშის surplus ძლიერი დარჩება, რაც დაეხმარება საერთაშორისო რეზერვების ზრდას. საერთაშორისო რეზერვები მშპ-ის 67%-ის დონეზე, ხოლო საჯარო ვალის მინიმალური მაჩვენებელი 10% ხელს შეუწყობს სუვერენული საკრედიტო რეიტინგის მხარდაჭერას. განსაკუთრებით, აზერბაიჯანმა გამოხატა მზადყოფნა ეკონომიკის დივერსიფიკაციისთვის, რაც ხელს უწყობს ნავთობზე დამოკიდებულების შემცირებას და არა-ნავთობოვანი სექტორიდან მტკიცე ეკონომიკური ზრდის მიღწევას.
